Kegel- en staafdysplasie 4 (PCARE-gen)

Kegel-staaf dysplasie type 4 (CRD4) is een oogziekte die wordt veroorzaakt door een mutatie in het PCARE-gen, dat op grote schaal tot expressie komt in de fotoreceptorcellen (kegeltjes en staafjes) van het netvlies.

Symptomen

Honden met CRD4 vertonen meestal klinische verschijnselen op middelbare tot late leeftijd (5-12 jaar), met een langzame klinische progressie. Fundusveranderingen kunnen optreden, waaronder hyperreflectie van het tapetum (een weefsellaag die helpt bij het verbeteren van het nachtzicht), samen met vasculaire problemen en pigmentaire veranderingen. Vroege symptomen zijn nachtblindheid als gevolg van degeneratie van de staafjes. Naarmate de ziekte voortschrijdt, treedt ook verlies van het gezichtsvermogen overdag op door degeneratie van de kegeltjes, wat uiteindelijk tot blindheid kan leiden.

Beheer van ziekten

Helaas bestaat er geen genezing voor kegel- en staafdysplasie. De behandeling van de ziekte richt zich op het helpen van honden om zich aan te passen aan het verlies van hun gezichtsvermogen. Dit kan inhouden dat ze leren te reageren op auditieve signalen en dat ze hun omgeving aanpassen om deze veiliger te maken. Als je hond symptomen vertoont, moet je naar je dierenarts gaan voor een beoordeling.

Genetische basis

Deze ziekte erft autosomaal recessief over. Autosomaal recessieve overerving betekent dat de hond, ongeacht het geslacht, twee kopieën van de mutatie of pathogene variant moet krijgen om het risico te lopen de ziekte te ontwikkelen. Beide ouders van een hond met de ziekte moeten ten minste één kopie van de mutatie dragen. Dieren met slechts één kopie van de mutatie lopen geen verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte, maar kunnen de mutatie doorgeven aan toekomstige generaties. Fokken tussen honden die drager zijn van een genetische variant die de ziekte kan veroorzaken, zelfs als ze geen symptomen vertonen, wordt afgeraden.

Technisch verslag

Kegeltjes en staafjes zijn de cellen in het netvlies die extern licht detecteren en de informatie naar de hersenen sturen, waar het wordt geïnterpreteerd in gezichtsvermogen. Kegeltjes zijn verantwoordelijk voor het kleurenzicht en fijne details in fel licht, terwijl staafjes betrokken zijn bij het zicht in omstandigheden met weinig licht. Bij staaf- en kegeldysplasie zijn beide cellen aangetast. Netvliesdysplasie kan een genetische oorsprong hebben, maar het kan ook verworven zijn en te wijten aan andere factoren zoals een virale infectie. Het PCARE-gen, ook bekend als C2orf71, codeert voor een eiwit waarvan de functie nog steeds onderzocht wordt, hoewel bekend is dat het op grote schaal tot expressie komt in het menselijk oog en gelokaliseerd is in het buitenste segment van de fotoreceptoren. In onze studie hebben we een specifieke variant in het PCARE gen onderzocht waarbij een enkele base is ingevoegd (c.3149_3150insC), wat resulteert in de introductie van een voortijdig terminatiecodon. Als gevolg hiervan wordt een afgekapt eiwit gevormd dat 171 residuen mist aan het C-terminale uiteinde. Deze variant is beschreven in het onderzoek van Downs et al. waarin werd geschat dat voor de Gordon Setter en Ierse Setter rassen ook andere mutaties betrokken kunnen zijn bij het ontstaan van CRD4.

De meest getroffen rassen

Gordon Setter
Ierse Setter
Deense Pointing Dog
Poolse Herdershond
Poolse Podhale Herdershond
Paniche
Miniatuur Poedel
Tibetaanse Terrier

Bibliografie

Downs LM, Bell JS, Freeman J, et al. Late-onset progressieve retinale atrofie in de Gordon en Ierse Setter rassen is geassocieerd met een frameshift mutatie in C2orf71. Anim Genet. 2013 Apr;44(2):169-77.