Primaire hyperoxalurie

Primaire hyperoxalurie is een zeldzame stofwisselingsziekte die een verhoogde productie van oxalaat veroorzaakt, een stof die kristallen kan vormen in de nieren en andere organen.

Symptomen

De symptomen van primaire hyperoxalurie bij honden zijn ernstig en manifesteren zich op een leeftijd van 3-4 weken. Deze kunnen bestaan uit overmatige dorst en urineproductie, bloed in de urine, buikpijn, verlies van eetlust, gewicht en lusteloosheid.

Beheer van ziekten

Helaas bestaat er geen genezing voor primaire hyperoxalurie en het is een ernstige aandoening. Getroffen honden sterven meestal of worden geëuthanaseerd binnen de eerste twee levensmaanden.

Genetische basis

Deze ziekte erft autosomaal recessief over. Autosomaal recessief overerven betekent dat de hond, ongeacht het geslacht, twee kopieën van de mutatie of pathogene variant moet krijgen om risico te lopen op het ontwikkelen van de ziekte. Beide ouders van een hond met de ziekte moeten ten minste één kopie van de mutatie dragen. Dieren die slechts één kopie van de mutatie dragen, lopen geen verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte, maar kunnen de mutatie doorgeven aan toekomstige generaties. Fokken tussen honden die drager zijn van een genetische variant die ziekte kan veroorzaken, zelfs als ze geen symptomen vertonen, wordt afgeraden.

Technisch verslag

Primaire hyperoxalurie wordt gekenmerkt door de ophoping van glyoxylaat en de daaropvolgende synthese en uitscheiding van oxalaat en glycolaat, wat leidt tot de neerslag van calciumoxalaat in weefsels, voornamelijk in de nieren, en calciumoxalaat stapelt zich geleidelijk op in de vorm van stenen in de tubuli van de nierschors, wat kan leiden tot nierfalen. Calciumoxalaat stapelt zich progressief op in de vorm van stenen in de tubuli van de nierschors, wat kan leiden tot nierfalen. Het AGXT-gen codeert voor het enzym alanine glyoxylaat aminotransferase, een leverenzym dat gevonden wordt in cellulaire peroxisomen en betrokken is bij glyoxylaat detoxificatie. Hier analyseren we de c.304G>A variant, ook bekend als p.Gly102Ser, van het AGXT gen dat werd geïdentificeerd in Finse Coton de Tulear honden. Deze variant veroorzaakt de ziekte wanneer deze in homozygositeit aanwezig is en beïnvloedt een aminozuur dat strikt geconserveerd is in meerdere soorten, wat suggereert dat het aangetaste aminozuur een relevante rol heeft voor de structuur of functie van het enzym.

De meest getroffen rassen

Coton de Tulear
Tibetaanse spaniël

Bibliografie

Vidgren G, Vainio-Siukola K, Honkasalo S,et al. Primary hyperoxaluria in Coton de Tulear. Anim Genet. 2012 Jun;43(3):356-61.