Cerebellaire ataxie

Ataxie is een aandoening die ongecoördineerde bewegingen veroorzaakt die meerdere oorzaken kunnen hebben. Als het te wijten is aan genetica, kan het worden veroorzaakt door de aanwezigheid van mutaties in de GRM1, RAB24, SEL1L, CAPN1 en KCNJ10 genen, waarvan sommige specifiek zijn voor bepaalde hondenrassen.

Symptomen

De ziekte manifesteert zich meestal tussen 6 maanden en 4 jaar. Aangetaste honden ontwikkelen uitgesproken hypermetria, een truncale zwaai en intentietremor. Andere symptomen die kunnen optreden zijn een verminderde spiertonus en -zwakte, verminderde reflexen en een gebrek aan coördinatie van hoofdbewegingen. Na verloop van tijd kan de ziekte leiden tot ernstige loopstoornissen, waaronder het onvermogen om zelfstandig te lopen of te staan.

Beheer van ziekten

Als een hond symptomen van cerebellaire ataxie of een andere neurologische aandoening vertoont, is het belangrijk om zo snel mogelijk naar een dierenarts te gaan voor een volledige klinische evaluatie. Naast het beoordelen van het looppatroon en het uitvoeren van neurologische, reflex- en ledemaatgevoeltests, kan de dierenarts aanvullende diagnostische tests aanbevelen. Erfelijke en aangeboren onevenwichtigheden kunnen niet worden genezen, maar in veel gevallen kan behandeling helpen om de levenskwaliteit van de getroffen hond te verbeteren.

Genetische basis

Deze ziekte erft autosomaal recessief over. Autosomaal recessief overerven betekent dat de hond, ongeacht het geslacht, twee kopieën van de mutatie of pathogene variant moet krijgen om risico te lopen op het ontwikkelen van de ziekte. Beide ouders van een hond met de ziekte moeten ten minste één kopie van de mutatie dragen. Dieren die slechts één kopie van de mutatie dragen, lopen geen verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte, maar kunnen de mutatie doorgeven aan toekomstige generaties. Fokken tussen honden die drager zijn van een genetische variant die ziekte kan veroorzaken, zelfs als ze geen symptomen vertonen, wordt afgeraden.

Technisch verslag

Het RAB24-gen produceert een eiwit dat geassocieerd wordt met autofagie, een eiwit dat essentieel is voor intracellulair transport, dat werkt als een GTPase en aanwezig is in meerdere organismen, waaronder de mens. Het enkel nucleotide polymorfisme of SNP dat we hier analyseren, wordt gevonden in het RAB24-gen. Deze variant resulteert in de aminozuurverandering van een glutamine (Q) naar een proline (P) op positie 38 (p.Q38P) en werd voor het eerst waargenomen door Angler et al. als de oorzakelijke mutatie voor erfelijke ataxie bij honden van het type Old English Sheepdog en Gordon Setter.

De meest getroffen rassen

Oud-Engelse Herdershond
Gordon Setter

Bibliografie

Agler C, Nielsen DM, Urkasemsin G,et al. Canine hereditary ataxia in old english sheepdogs and gordon setters is associated with a defect in the autophagy gene encoding RAB24. PLoS Genet. 2014 Feb 6;10(2):e1003991.